Programma van LANDSCHAPSTEKENING: sessie Beeldende Kunsten

door Peter Bary en Eva Wittocx.

Lara Khaldi is curator en kunstenaar. Ze was lid van het artistieke team van documenta vijftien. Khaldi werkte als hoofd van het Media Studies Programme aan het Alquds Bard College van 2018-2020 en doceerde aan het Sandberg Instituut van 2020-2022. Sinds januari 2023 is ze artistiek directeur bij De Appel in Amsterdam.

In de voormiddag zitten we rond de tafel rond de volgende vier onderwerpen.

Kunstenpunt maakt een groepsverdeling rekening houdend met een diversiteit van ervaringen en achtergronden. In het inschrijvingsformulier kan je twee thema's aanduiden die je het meest interesseren.

Wie is kunstenaar: ‘amateurs’, ‘autodidacten’, ‘nieuwkomers’, ‘professionelen’, kunstenaars met (of zonder) een diploma in het hoger kunstonderwijs,...? Wat doen deze categorieën met ons? Wie behoort tot de (professionele) sector? Welke rol spelen gatekeepers (zoals curatoren, critici, kunstorganisaties, kunstmarkt,...)? Aan welke normen moet je (impliciet) voldoen? Hoe brengen we verschillende referentiekaders en opvattingen over professionaliteit, kwaliteit en succes in de praktijk? Welke rol nemen kunstenaars op in de samenleving?

Hoe ontwikkel je je loopbaan als kunstwerker (curatoren, critici, tentoonstellingsbouwers, agenten, consultants, galeristen, private sales, digital creatives, etc.)? Hoe haal je een inkomen uit of voor je activiteiten in de beeldende kunsten? Bestaan er (hybride) inkomstenmodellen? Hoe verzeker je wat je nodig hebt voor de ontwikkeling van je loopbaan (tijd, betaalbare ruimte, toegang tot subsidies, financiële stabiliteit, netwerk, partnerships, balans tussen werk en privé, etc.)?

Welke plaats krijgt het proces in een kunstenaarspraktijk? Hoe verzeker je tijd, ruimte en middelen voor het proces in een kunstenaarspraktijk? Welke waarde krijgt een kunstenaarspraktijk die in hoofdzaak procesgericht is? Hoe opereer je in een context (instellingen, kunstmarkt, etc.) die in grote mate productgericht is? Wat is de rol van kunstonderwijs, kunstorganisaties en kunstenbeleid?

Het veld van de beeldende kunst wordt alsmaar diverser: gesubsidieerd en niet-gesubsidieerd, groot en klein, vrije tijd en professioneel, kunsten en erfgoed, nieuwe initiatieven van kunstenaars en burgers, interventies in de publieke ruimte, een groeiende kunstmarkt, enzovoort. Spelen de verschillende functies en rollen in deze diverse weelde voldoende op elkaar in? Komen alle functies - ontwikkeling, productie, presentatie, reflectie en participatie - voldoende aan bod? Is het ecosysteem dienstbaar en breed toegankelijk voor het maken, beleven en reflecteren? Worden kennis, materiaal, netwerken en ruimte gedeeld? Is het ecosysteem veerkrachtig genoeg om leemtes op te vangen en uitdagingen gezamenlijk aan te pakken? Hoe verhoudt het zich tot andere sectoren zoals de sociale sector, onderwijs, zorg en innovatie?

We bieden een vegetarische lunch aan.

In de voormiddag zitten we rond de tafel rond de volgende vier onderwerpen.

Kunstenpunt maakt een groepsverdeling rekening houdend met een diversiteit van ervaringen en achtergronden. In het inschrijvingsformulier kan je twee thema's aanduiden die je het meest interesseren.

Artistieke keuzes worden gemaakt op basis van internationaal gevalideerde referentiekaders, en vervolgens vertaald en bemiddeld naar publiek. Hoe kan die bemiddeling inclusief zijn naar diverse publieken en speelt de kunstenaar een rol in dit proces? Sluiten die referentiekaders zelf bepaalde kunstvormen en publieken uit? Is het mogelijk en wenselijk dat de kennis en de noden van die diverse potentiële publieken meespelen bij het maken van keuzes? Welke nieuwe inzichten ontstaan er over cureren, nieuwe functieprofielen en nieuwe verhoudingen tussen curatoren en de publieks- en communicatiewerkers?

Het streven naar een rechtvaardige samenleving brengt ethische kwesties op tafel waar we niet omheen kunnen; zowel binnen de beeldende kunst als in relatie met de samenleving. Waar staan we in het streven naar eerlijke en transparante samenwerkingsverbanden, het aanpakken van grensoverschrijdend gedrag, het maken van ruimte voor uitgesloten en ongehoorde stemmen en werken aan dienstbaar leiderschap? Speelt beeldende kunst ook een rol in het onrecht in de samenleving zoals beperking van mobiliteit en vrije meningsuiting, oorlog of uitbuiting van mensen of de planeet, hier en internationaal? En zo ja, wat voor rol?

Welke rol speelt het kunstonderwijs bij het voorbereiden van kunstenaars op hun carrière? Hoe blijf je leren als kunstenaar? Hoe verzeker je wat je nodig hebt voor de ontwikkeling van jouw praktijk (tijd, betaalbare ruimte, toegang tot subsidies, financiële stabiliteit, netwerk, partnerships, balans tussen werk en privé...)? Hoe ontwikkel je je loopbaan op internationaal niveau? Welke ondersteuning krijg je van organisaties, instellingen, beleid of de kunstmarkt? Welke ondersteuning krijgen minder zichtbare kunstenaars of kunstenaars met andere vaardigheden in hun loopbaanontwikkeling? Hoe gaan we om met ideeën van excellentie, (internationale) uitstraling, succes en erkenning?

(sessie in het Nederlands)

Kunst en onderwijs zijn erg belangrijk voor elkaar. Creativiteit, kritisch denken en verbeeldingskracht zijn cruciaal in de ontwikkeling van alle jongeren. Hoe kunnen onderwijs en kunst elkaar vinden bij het ontwerpen van boeiend lesmateriaal, het ervaren van actuele kunst of het samenwerken met kunstenaars in de klas? Hoe kunnen we de nodige tijd en middelen hiervoor vrijmaken in scholen, kunstorganisaties en onder kunstenaars? Is er ruimte voor experimentatie, en welke inspirerende praktijken en methoden kunnen de samenwerking versterken?