Over LANDSCHAPSTEKENING: sessie over Transitie in de kunstensector

Laat je stem horen en draag bij aan de Landschapstekening!

De Landschapstekening is een uitgebreide analyse van het professionele kunstenlandschap van Vlaanderen, die Kunstenpunt aan het begin van een nieuwe politieke termijn samenstelt. Om niets over het hoofd te zien, organiseren we doorheen 2024 sessies waarbij we inbreng van de sector verzamelen, met telkens de focus op een ander deel van het kunstenveld. Hiervoor lanceerden we een open oproep voor suggesties rond on(der)belichte thema’s richting onze Landschapstekening. Deze sessie was een van de inzendingen. Bekijk hier de andere topics die we meenemen in het traject.

-> Lees hier meer over de Landschapstekening.

Transitie

In deze sessie maken we een stand van zaken van transitie in de kunstensector.

Transitie, of overgang, vertrekt vanuit het besef dat onze manier van leven en werken moet veranderen om de verstorende effecten ervan op de mens en de planeet te stoppen, zoals sociale en culturele ongelijkheden, structurele uitsluiting, druk op fysieke en mentale gezondheid, en klimaatverandering. Het zijn symptomen van de invloed van de mens op aarde die diep met elkaar verbonden zijn, en enkel met systeemverandering opgelost worden.

In de kunsten zijn we openlijk kritisch over deze vormen van onrecht in creaties en programma’s, maar de manier waarop er gewerkt wordt is evenzeer uitbuitend en verstorend. Onze sector streeft nochtans naar kunst die toegankelijk is voor kunstenaars en publiek op lokaal en internationaal niveau, naar eerlijke en zorgzame samenwerkingen tussen kunstwerkers en instituten, een duurzame omgang met ruimte, voedsel, materiaal en vervoer, én het beschermen van de vrijheid van artistieke expressie zonder dat dit gepaard gaat met ongezonde machtsverhoudingen.

Samen gaan we op zoek naar de wortels van dat onrecht en leggen we de verbanden tussen de negatieve symptomen bloot, met een focus op rechtvaardigheid, inclusiviteit, solidariteit en herstel. Er bestaan verschillende modellen om te werken aan transitie, en wat ze gemeen hebben is de nood aan kennis, tijd en samenwerken.

Thema's

In de ochtend hebben we aandacht voor thematische clusters die uitgebreid behandeld worden in drie werkgroepen.

1. De impact van werken in de kunsten op de planeet: hoe gaan we duurzaam om met ruimte, materiaal, voedsel en vervoer? 

2. Het belang van inclusie en meerstemmigheid: zijn er artistieke waarderingskaders en uitsluitingsmechanismen die toegang voor kunstenaars en publiek verhinderen, of gesprek en inspraak bemoeilijken?

3. Paradigma van de kunsten: houden bestaande gedachtekaders bepaalde machtsrelaties in stand, en welke invloed heeft dit op de ontwikkeling van talenten in het hele kunstenveld?

Na de lunch verzamelen we de inzichten van deze werkgroepen en komen we zo tot een stand van zaken rond transitie in de kunsten.

Hoe worden inzichten rond bijzondere experimenten gedeeld? Hoe zijn thema’s van transitie met elkaar verbonden en is het haalbaar om eraan te werken? Hoe geraken we voorbij het bestrijden van symptomen? Is er een gefaseerd perspectief op langere termijn waarbinnen de omslag kan plaatsvinden en is daar draagvlak voor? Welke drempels moeten overwonnen worden en welke incentives zijn nodig? Zijn allianties met andere sectoren noodzakelijk? En wat is de rol van de overheid, zowel lokaal, landelijk, maar ook internationaal?

Deze plenaire sessie wordt gefaciliteerd door Katrien Voet, inhoudelijk medewerker en inspirator bij De Transformisten vzw.

Waar en wanneer

Maandag 28 oktober, vanaf 9:30 in Art Basics for Children (ABC huis, Gaucheretplein 13, 1030 Schaarbeek) op 10 min. wandelen vanaf Brussel-Noord. 

Programma

9:30 ontvangst
10:00 inleiding
10:30 drie thematische groepen: planeet, inclusie en kunstparadigma
12:00 lunch
13:00 plenaire opmaak van een stand van zaken rond transitie in de kunsten vanuit de drie werkgroepen
14:30 afronding 

De sessie gaat door in het Nederlands/Engels en wordt gemodereerd door Kunstenpunt. Er is plaats voor 40 deelnemers met diverse profielen (kunstenaars, kunstwerkers, organisaties, …), en kunstpraktijken (ontwikkelen, maken, programmeren, bemiddelen, internationaal werken, participatief werken, …). Samen halen we bruikbare kennis uit het gesprek.

We verwachten geen voorbereiding van de deelnemers. Enkel het engagement om actief deel te nemen.

Registratie

Zin om deel te nemen? Meld je dan aan via de knop rechtsboven.

Voor de inschrijving vragen we jou om een account te maken op onze website en een wachtwoord te kiezen. Met je eigen account kan je steeds je gegevens aanpassen en/of je afmelden bij het evenement. Wanneer je voor een ander evenement wil inschrijven, hoef je dit uiteraard niet opnieuw te maken. Heb je problemen met het aanmaken van een account? Stuur dan een mailtje naar sofia@kunsten.be.

Vergoeding en drempels

Kunstenpunt wil dat de stem van makers meer gehoord wordt. We moedigen financieel slagkrachtige organisaties aan om naast hun eigen collega’s – hetzij artistiek of meer achter de schermen – ook (een) kunstenaar(s) mee te nemen, en daarvoor een vergoeding te voorzien. Voor freelance kunstenaars (die niet op de payroll staan van een kunstenorganisatie en voor wie deelname dus onbezoldigd is) voorziet Kunstenpunt een vrijwilligersvergoeding. Dit kan je aangeven in de praktische bevestigingsmail.

Verder willen we eventuele drempels voor deelnemers helpen opvangen, bv. via hybride deelname voor mensen die moeilijk fysiek ter plaatse kunnen komen, voedselvoorkeuren of kinderopvang. Laat ons weten hoe we je tegemoet kunnen komen via diezelfde bevestigingsmail.

Om een veilig gesprek mogelijk te maken, engageert Kunstenpunt zich om aanwijsbare uitspraken binnen het gesprek te houden en deze inzichten anoniem te verwerken in het verslag.